سایت درسی

امروزه اكثر كشورهاي جهان به استفاده از بانكداري لكترونيك ترغيبگرديده‌اند. از نيمه اول دهه 1990 استفاده از مبادله الكترونيكي داده‌ها،سالانه 23 درصد رشد داشته و طبق برآوردها تا سال 2000 اين رشد به 36 درصدرسيده است. استفاده از ابزارهاي پرداخت الكترونيك در جهان بسيار رونقيافته و رشد استفاده از دستگاههاي خودپرداز، تلفن و بانكداري اينترنتي بهترتيب، 25، 260 و 350 درصد مي‌باشد

در كنار آن استفاده از شعب براي انجاممبادلات بانكي در بانكهاي آمريكايي و غير آمريكايي رو به كاهش مي‌باشد كهمبين روند نزولي استفاده از بانكداري سنتي است. اين در حاليست كه كه ايراندر زمينه تجارت الكترونيك و درنتيجه بانكداري الكترونيك در بين 60 كشورجهان در رتبه 58 قرار دارد. مطابق برآورد هزينه تهيه اسناد كاغذي برايمعاملاتي به ارزش 2 تريليون دلار به حدود 140 ميليارد دلار بالغ مي‌گرددكه اين خود نزديك به 7 درصد ارزش كالاهاي مبادله شده مي‌باشد در صورتيكهمي‌توان اينگونه هزينه‌ها را با كاربرد فن‌‌آوري مبادله الكترونيكيداده‌ها و منابع كاهش داد. كاربرد فناوري اطلاعات يكي از راههاي بسيار مهمبوده كه شركتهاي خدمات مالي براي كنترل هزينه‌هايشان روي آن تحقيقات وسرمايه گذاري نموده‌اند. شايان ذكر است كه صادرات جهاني محصولات تكنولوژياطلاعاتي سالانه به رقمي بيش از 500 ميليارد دلار بالغ گشته كه بيش ازصادرات جهاني محصولات كشاورزي است. بطور مثال سهم فن آوري اطلاعات در رشداقتصادي آمريكا از سال 1996 تا 1999 بيش از 20 درصد بوده است. با بكارگيريفناوري اطلاعات، رشد سيستمهاي گرانقيمت كاغذي براي نقل و انتقال پولبوسيله سيستم‌هاي كامپيوتري پرداخت پول ( همانند سيستم تصفيه بانكياتوماتيك، و توسعه سيستمهاي POS) كاهش داده شده است. شركتهاي جديد، امروزهخدمات شخصي بانكي را بدون نياز به داشتن شبكه‌اي از شعب بانكي ارائهمي‌كنند. براي نمونه، توسعه خدمات بانكداري خانگي در اوايل دهه 1980 براياولين بار به منظور ارائه خدمات مالي توسط بانك اسكاتلندي BACS بكار گرفتهشد. نوآوري‌هاي تازه در زمينه كارتهاي اعتباري و سيستم‌هاي P.O.S اينامكان را ايجاد مي‌كند كه مشتريان بانك از حساب جاريشان بدون هيچگونهنيازي به حمل دسته چك، پرداختهاي خود را بابت كالاها و خدمات انجام دهند. يكي از جديدترين اين ابداعات «ماندكس»، كارت پلاستيكي با يك ميكروچيپ استكه پول الكترونيكي را در خود ذخيره نموده و اين قابليت را دارد كه از طريقتلفن هم به بانك متصل شود. اگر اين پول الكترونيكي جديد با موفقيت همراهشود مي‌تواند يك قدم بسوي جامعه بدون پول باشد. اگر تا ديروز ساعات كاربانك، تعداد و محل استقرار شعب، عوامل اصلي جذب نقدينگي و افزايش درآمدبراي بانك محسوب مي‌شد، امروزه با ارائه خدمات الكترونيك اين عوامل كم‌كمبه دست فراموشي سپرده شده‌اند. با اجراي بانكداري الكترونيك خدمات ارائهشده از سوي بانكها افزايش مي‌يابد. براساس برآوردهاي «آنكتاد»‌ (كنفرانستوسعه و تجارت سازمان ملل)‌ مبادلات تجاري از طريق بانكداري الكترونيكيموجب مي‌‌شود تا 10 درصد رقم مورد مبادله صرفه جويي شود. همچنين بررسيديگر سازمان ملل نشان مي‌دهداستفاده از روشهاي سنتي در تجارت بين‌الملل،حدود 100 ميليارد دلار در سال هزينه در بردارد كه با استفاده از تجارتالكترونيك سالانه حدود يك چهارم آن يعني 25 ميليارد دلار قابل صرفه جويياست. اكنون نگاهي به تجربه ساير كشورها در زمينه بانكداري الكترونيكمي‌اندازيم: روسيه براساس برآوردهاي انجام شده حدود 50 تا 60 بانك درزمينه بانكداري الكترونيك در اين كشور فعاليت دارند. هرچند تعداد بانكهاييكه بطور كامل خدمات بانكداري الكترونيك را ارائه مي دهند كمتر از 10 بانكمي‌باشد. سيستمهاي بانكداري الكترونيك و مبادلات در روسيه سيستمهاي پرداختبين بانكي: با اين سيستم مبالغ كلان مشتريان بين بانكها مبادله مي‌گردد. سيستمهاي پرداخت بانك ـ مشتري: در اين سيستم مشتري به بانك مراجعه كرده ودرخواست وصول مبلغي كه به عهده شخصي كه در بانكي ديگر حساب دارد، مي‌نمايدو بانك نيز طي 24 ساعت آن مبلغ را از طريق اينترنت يا تلفن وصول كرده و بهحساب شخص واريز مي‌نمايد. انتقالات كابلي: (سيستمهاي پرداخت بين‌الملليسوئيفت):‌ در اين سيستم از طريق الكترونيكي مبالغ از يك بانك داخلي درروسيه به بانكي در خارج از كشور حواله شده و براي افراد و شركتها ضرورينيست كه داراي حساب در بانك مقصد باشند. سپرده‌هاي مستقيم: در اين سيستممبالغ بطور مستقيم و بصورت الكترونيكي از حساب تعاونيها و يا دولت برداشتو به حساب اشخاص بصورت دستمزد و حقوق بازتشستگي واريز مي‌گردد. سيستم‌هايبانكداري On-Line: اين سيستم به دو صورت مي‌باشد: -سيستمهاي مبتني بر نرمافزار ( سيستم بانك و مشتري)‌ -سيستمهاي مبتني بر شبكه بدون حضور فيزيكيمشتري در بانك مبادلات اينترنتي: در اين روش با استفاده از پول الكترونيكيو نگهداري آن در كارتهاي هوشمند، ديسك سخت و يا در حساب مي‌توان به آسانيتبادلات كالا و خدمات را بصورت On-line انجام داد. نقاط قوت بانكداريالكترونيك در روسيه -از طريق يك ساختار باز شبكه منطقه‌اي فعاليت مي‌كند. -برقراري ارتباط با شعب بوسيله شبكه‌هاي بهم پيوسته و سيستم‌هاي مبتني برشبكه مي‌باشد. -تمركز فعاليت در سطح شعب مي‌باشد و توسعه سيستم‌هاي پرداختالكترونيكي براي تبادلات بين شركتها و همچنين بين شركتها و مشتريان خواهدبود. -تمركز بر روي خدمات ارزش افزوده و مشتري مداري خواهد بود. نقاط ضعفبانكداري الكترونيك در روسيه -محافظه كاري در بكارگيري بانكداري الكترونيكعدم آشنايي كافي مشتريان با بانكداري الكترونيك -ارائه خدمات مديريتيمحدود در ارتباط با حسابها -اطمينان كم مشتريان به سيستم بانكداريالكترونيك بويژه پس از بوقوع پيوستن بحران‌هاي مالي -ضعف مقررات مربوط بهرقابت خارجي -غير قابل پيش‌بيني بودن حوادث مربوط به بازار ارز -عدم ترويجو ارتقاء سطح بكارگيري اينترنت از سوي دولت چشم انداز بانكداري الكترونيكدر روسيه يكي از عوامل گسترش بانكداري الكترونيك، ميزان دسترسي و استفادهاز اينترنت مي‌باشد